چکیده :

بنفشه دارای کاربرد فراوان در فضای سبز و طب گیاهی می‌باشد. هورمون اسید سالیسیلیک و کود نانوفسفر بعنوان ترکیبات مؤثر در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی و متابولیت‌های ثانویه گیاهان بشمار می‌روند. بدین منظور آزمایشی بر پایه‌ی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 2 عامل اسید سالیسیلیک و کود نانوفسفر در 3 تکرار اجرا گردید. محلول‌پاشی با چهار سطح 0، 1/0، 7/0، 5/1 میلی‌مولار هورمون اسید سالیسیلیک و کود نانوفسفر در چهار سطح 0، 5/0، 5/1 و 3 گرم در لیتر در سه مرحله بر روی بنفشه‌ها اعمال گردید. پارامترهای مورفولوژیک مورد بررسی شامل قطر و تعداد گل، طول ساقه گلدهنده، وزن تر و درصد ماده خشک گل بنفشه بودند. پارامترهای بیوشیمیایی و فیتوشیمیایی نیز شامل رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کاروتنوئید)، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و آنتوسیانین به روش اسپکتروفتومتری و مقادیر روتین و کوئرستین با استفاده از دستگاه HPLC بودند. نتایج حاکی از آنست که اِعمال هورمون اسید سالیسیلیک و نانوفسفر تأثیر معنی‌داری بر بیشتر صفات مورفولوژیک و فیتوشیمیائی در سطح 1 و 5 درصد داشتند. سطوح بالای هردو تیمار سبب افزایش صفات مورفولوژیک و رنگدانه‌ها گردیدند. سطوح بالای اسید سالیسیلیک و پایین نانوفسفر سبب بهبود متابولیت‌های ثانویه شدند. بنابراین ‌جهت دستیابی به بیشترین میزان بیوماس گیاهی و ماده مؤثره بهینه، مطالعات و کاربرد غلظت‌های متفاوت این هورمون و نانوفسفر در راستای افزایش خصوصیات با ارزش دارویی و زینتی، مورد نیاز است.